HET WANKELE KAARTENHUIS

HET WANKELE KAARTENHUIS VAN DE POLITIEK WORDT IN STAND GEHOUDEN DOOR TRUMPIAANS GEDRAG In het Engels wordt de uitdrukking "house of cards” gebruikt als metafoor voor een instabiel systeem dat bij de minste verstoring kan instorten, zoals een kaartenhuis. De meesten van ons denken bij House of Cards naar de populaire Amerikaanse televisieserie die draait om de meedogenloze politicus Frank Underwood en zijn manipulatieve spel in Washington D.C. En veel leuker de Britse miniserie uit 1990, waar je niet van politiek of bestuur hoefde te houden, maar wel kon genieten van de komische verhaallijnen. En ja het klopt. Sommige regeringen of (wereld) leiders – al vanaf voor de jaartelling - bouwen hun macht op corruptie en manipulatie. En nu hoop je dat zodra er transparantie wordt geëist, dan hun hele systeem instort (tja , je kunt altijd hopen…)

LIJKT DE HUIDIGE POLITIEK IN NEDERLAND NIET OP EEN ‘HOUSE OF CARDS’? De Nederlandse politiek staat bekend om haar coalitiecultuur, waarin partijen samenwerken en compromissen sluiten, of platgezegd om haar ‘polderen’. Dit verschilt sterk van de machtsstrijd en manipulatie die je in de serie House of Cards ziet. Toch zijn er momenten waarop politieke schandalen, interne partijconflicten of onverwachte machtswisselingen de stabiliteit kunnen bedreigen. Er zijn analyses die de invloed van politieke series zoals House of Cards op onze perceptie van politiek bespreken. Hoewel de Nederlandse politiek minder dramatisch lijkt dan de Amerikaanse versie in de serie, zijn er zeker momenten van strategisch spel en onverwachte wendingen. Het lijkt wel dat de Nederlandse regering op dit moment als een wankelend kaartenhuis manoeuvreert. Er zijn inderdaad tekenen van politieke instabiliteit in Nederland. Zo wordt er gesproken over een crisissfeer binnen het kabinet een tijdje geleden na het aftreden van staatssecretaris Achahbar, waarbij ministers en partijleiders in spoedoverleg bijeenkwamen. Heb ik in de tussentijd nog een crisis gemist?.............................................Daarnaast lijkt het kabinet moeite te hebben met daadkrachtig bestuur, ondanks de duidelijke verkiezingsuitslag die verandering beloofde. Ook zijn er zorgen over de toenemende maatschappelijke onrust, bijvoorbeeld door de impact van internationale conflicten zoals de oorlog in Gaza. Dit soort factoren kunnen bijdragen aan een gevoel van fragiele politieke stabiliteit, vergelijkbaar met House of cards.

HOE VERHOUDT ZICH DE VERGELIJKING MET HET WANKELE KAARDTENHUIS MET DE BIJNA TRUMPIAANSE UITLATINGEN VAN SOMMIGE MINISTERS De vergelijking met een "wankelend kaartenhuis" suggereert fragiele politieke stabiliteit, terwijl "Trumpiaanse uitingen" vaak worden geassocieerd met krachtige, populistische retoriek en een directe, confronterende stijl. Dit lijkt een paradox.Er zijn recente berichten over ministers die zich op een manier uitlaten die als polariserend of populistisch wordt gezien. Bijvoorbeeld, minister Klever heeft stevige kritiek gekregen op haar beleidsbrief over ontwikkelingssamenwerking, waarbij sommige commentatoren haar aanpak als "Trumpiaans" bestempelen vanwege de nadruk op nationale belangen en het schrappen van steun aan bepaalde groepen. Dit soort retoriek kan botsen met de coalitiecultuur en compromissen die traditioneel kenmerkend zijn voor de Nederlandse politiek. Maar het lijkt er sterk op dat de regering – die zich niet sterk voelt – het als een manier gebruikt om steun in het parlement te behouden of een bepaalde achterban te mobiliseren. Dit kan wel dus leiden tot een spanningsveld tussen stabiliteit en retoriek.

HOE ZAT HET OOK WEER MET DE VOC MENTALITEIT De uitspraak over de VOC-mentaliteit van premier Balkenende tijdens de Algemene Beschouwingen in 2006, was bedoeld als een optimistische en ondernemende houding te beschrijven, maar kreeg grote kritiek vanwege de historische context van de VOC, die terecht nu met name geassocieerd wordt met kolonialisme en uitbuiting. Ook zijn opvolger Rutte verwees wel eens naar de ‘sfeer van de Gouden Eeuw’, wat een vergelijkbare discussie opriep. Maar ja deze uitlatingen getuigden eerder van een knullig geschiedkundig steuntje in de rug dan een krachtig pleidooi voor een of ander standpunt.

DAT DOET TRUMP BETER Trumps recente verwijzing naar de genocide onder de witte bevolking in Zuid-Afrika, doet sterk denken aan de methodiek die je terug ziet in House of cards. Per ongeluk werden ergens bij de adviseurs die hem dagelijks met nepnieuws ondersteunen ook de aantallen doden van de joodse genocide in de Tweede wereldoorlog verminderd, maar dat bleek een foutje te zijn geweest van een Chatbot die X informatie interpreteerde. En ja, gelukkig revancheerde Trump zich wel met de zalvende liefkozingen aan het adres van Bruce Springsteen door dat muziekmonument te vergelijken met ‘uitgedroogde pruim’.

STELEN ONZE POLITICI VERHAALLIJEN UIT HOUSE OF CARDS?

Ik denk dat ze dit wel willen. De glorietijden van de politieke mannetjes makers – herinneren jullie de film uit 1983 van Hans Hylkema over de politiek adviseur Ben Korsten nog? – zijn zeker niet voorbij. Hun werk wordt steeds makkelijker gemaakt door AI die op commando nepnieuws op maat kan produceren. Met een enkele klikje op X en ja, het is wereldwijd (in Nederland) bekend.

Ik zelf voel mijn wereld als een kaartspel om mij heen dwarrelen, maar ik ga nu eerst weer naar de bridgeles, waar vandaag de opening Sans atout op het programma staat. En ja , dit is real life.